ORIGINAL_ARTICLE
واکنش برخی ژنوتیپهای گندم نان (Triticum aestivum L.) به بهارهسازی
به منظور تعیین واکنش به بهارهسازی و دامنه تغییرات آن در ارقام و لاینهای گندم نان (Triticum aestivum L.)، این پژوهش در آزمایشگاه فیزیولوژی بخش تحقیقات غلات و گلخانه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی (86-1385) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل 29 رقم و لاین گندم نان و طول مدت بهارهسازی در 9 سطح شامل: صفر، 8 ، 15، 22، 29 ، 36 ،43، 50 ، 57 روز اقامت در اتاقک رشدی با دمای 5/0± 3 درجه سانتیگراد بودند که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اگرچه واکنش ارقام و لاینهای گندم نان به بهارهسازی با یکدیگر متفاوت و از بهاره محض (کویر) تا بینابین (شهریار ، سایسون ، C-81-14،C-80-6) و زمستانه محض (گاسکوژن، MV-17، بزوستایا، C-80-4) متغیر است، ولی اکثر ژنوتیپها واکنشی کمّی (بینابین) به بهارهسازی دارند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه نیاز به بهارهسازی (برمبنای شاخص روز تا ظهور سنبله) ژنوتیپهای شهریار دو هفته؛ گاسکوژن، C-80-4 و C-80-6 سه هفته؛ سایسون،MV-17 و C-81-14 چهار هفته اقامت در درجه حرارت 3 درجه سانتیگراد برآورد شد.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110428_f016b996ba5e5fcfcf48bc253a39d5aa.pdf
2011-08-23
129
145
10.22092/sppj.2017.110428
گندم نان
بهارهسازی
تعداد نهایی برگ
روز تا ظهور سنبله و نمو
حمیدرضا
شریفی
hrsharifi1349@yahoo.com
1
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
LEAD_AUTHOR
مجیدرضا
کیانی
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
AUTHOR
علی
قربانی
3
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر نظامهای خاکورزی و مدیریت بقایای برنج بر عملکرد دانه و اجزای آن در کلزا (Brassica napus L.) به عنوان کشت دوم در شالیزار
به منظور بررسی اثر نظامهای مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای برنج بر عملکرد دانه و اجزای آن و عملکرد روغن در کلزا (رقم هایولا 308) به عنوان کشت دوم در شالیزار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سالهای زراعی 83-1382 و 84-1383 در اراضی شالیزاری ﻣﺆسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا درآمد. عوامل آزمایشی شامل نظامهای خاکورزی در سه سطح: بدون خاکورزی، خاکورزی حداقل (یک بار روتیواتور در عمق 15-10 سانتیمتری و خاکورزی متداول (شخم با گاوآهن برگرداندار در عمق 30 سانتیمتری + روتیواتور) و مدیریت بقایای برنج در دو سطح (خارج نمودن بقایا و باقی گذاشتن بقایا) بود. تراکم بوته، تعداد خورجین در گیاه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، درصد روغن، عملکرد دانه و شاخص برداشت و عملکرد روغن و نسبت کربن به نیتروژن (C/N) اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که میان سطوح مختلف خاکورزی از نظر صفات عملکرد دانه و روغن، عملکرد بیو لوژیک، شاخص برداشت، تراکم بوته و تعداد خورجین در گیاه، تفاوت معنیداری وجود داشت. علاوه بر این، اثر مدیریت بقایا و اثر متقابل نظام خاکورزی × مدیریت بقایا نیز بر هیچ یک از خصوصیات به جز تراکم بوته معنیدار نبود. کمترین میزان عملکرد دانه و روغن به تیمار بدون خاکورزی و باقی گذاشتن بقایا اختصاص داشت. تیمار خاک ورزی مرسوم با میانگین عملکرد دانه 2225 کیلوگرم در هکتار و تیمار خاکورزی حداقل با میانگین عملکرد دانه 2032 کیلوگرم در هکتار و اختلاف معنیداری با تیمار بدون خاک ورزی با میانگین عملکرد دانه 1455 کیلوگرم در هکتار داشتند. به طور کلی، با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، به نظر میرسد که علیرغم بیشتر بودن عملکرد در نظام خاکورزی متداول، استفاده از نظام خاکورزی حداقل در هر دو حالت باقی گذاشتن و خارج نمودن بقایا به دلیل کاهش عملیات خاک ورزی به علت کاهش هزینهها دارای برتری نسبی میباشد.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110429_4fd57dde5dc380762cf111aaf189a00f.pdf
2011-08-23
147
164
10.22092/sppj.2017.110429
نظامهای خاکورزی
مدیریت بقایا
اجزای عملکرد
عملکرد دانه
عملکرد روغن و کشت دوم
محمد
ربیعی
rabiee_md@yahoo.com
1
موسسه تحقیقات برنج کشور
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
علیزاده
2
موسسه تحقیقات برنج کشور
AUTHOR
مریم
رجبیان
3
دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر کاربرد باکتری استرپتومایسس بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت سینگلکراس 260 در شرایط تنش خشکی
این پژوهش به منظور تعیین اثر مصرف باکتری استرپتومایسس بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت زودرس، رقم KSC260، در شرایط تنش خشکی اجرا شد. اثر سه سطح آبیاری پس از 70، 100 و 130 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک تبخیر(به ترتیب شاهد، تنش ملایم و شدید خشکی) و چهار سطح باکتری (شاهد، کود شیمیایی، باکتری و مخلوط کود باکتری) با سه تکرار به صورت کرتهای خرد شده نواری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه 400 هکتاری مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سالهای 1388 و 1389 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که اثر آبیاری بر صفات وزن خشک برگ، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه، طول بلال، قطر بلال، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد روز تا ظهور کاکل، فاصله بین گردهافشانی تا ظهور کاکل، ارتفاع بلال از سطح زمین، قطر ساقه و تعداد بلال در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. اثر مصرف باکتری بر تعداد روز تا گردهافشانی و ظهورکاکل، تعداد برگ، وزن خشک و شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل برگ، قطر ساقه و بلال در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد روز تا ظهور گل تاجی، تعداد بلال، تعداد ردیف دانه و وزن هزار دانه در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 5649 و 5/3574 کیلوگرم در هکتار با آبیاری شاهد و تنش شدید حاصل شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد، حداکثر عملکرد دانه ذرت سینگل کراس KSC260 در شرایط آب و هوایی کرج با آبیاری پس از 70 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر و مصرف باکتری استرپتومایسس به همراه کود شیمیایی (نیتروژن و فسفر) حاصل شد.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110430_067e305fc749626f847daab17975f71f.pdf
2011-08-23
165
181
10.22092/sppj.2017.110430
ذرت
تنش خشکی
باکتری استرپتومایسس
عملکرد دانه و اجزای آن
علی
ماهرخ
ali_mahrokh229@yahoo.com
1
، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
LEAD_AUTHOR
فرهاد
عزیزی
fazizi@ymail.com
2
، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
اکرم
صادقی
3
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
AUTHOR
ابراهیم
کریمی
4
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اقتصادی کشت مخلوط یونجه با غلات یکساله آبی
بمنظور بررسی اقتصادی کشت مخلوط یونجه رقم همدانی با گیاهان پوششی غلات یکساله جو، یولاف و تریتیکاله و مقایسه آن با کشت خالص آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دو سال زراعی 1386 و 1387 در مزرعه چهارصد هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج اجرا شد. از تکنیک بودجهبندی جزیی برای بررسیهای اقتصادی استفاده شد. نتایج نشان داد که مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 150 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار از نظر اقتصادی برترین مخلوط بود. سود خالص کاربرد این مخلوط انتخابی 2/4285 میلیون ریال در هکتار برآورد شد که از سایر تیمارها بیشتر بود. نقطه سر به سر هزینه تیمار برتر انتخابی(مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 150 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار) نسبت به کاربرد تیمار در اولویت دوم و سوم بیانگر آن است که اگر میانگین هزینه تیمار در اولویت اول نسبت به تیمار در اولویت دوم (تیمار مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 200 کیلوگرم بذر تریتیکاله در هکتار) و تیمار در اولویت سوم (تیمار مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 200 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار) بترتیب 8/2 و 1/5 درصد افزایش یابد، هنوز تیمار مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 150 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار بعنوان تیمار انتخابی میباشد. نقطه سربه سر درآمد ناخالص تیمار برتر انتخابی مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 150 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار نسبت به کاربرد تیمار مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 200 کیلوگرم بذر تریتیکاله در هکتار و تیمار مخلوط 20 کیلوگرم بذر یونجه و 200 کیلوگرم بذر یولاف در هکتار بترتیب 2/23959 و 7/23492 هزار ریال بود.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110431_3df55818ae88237c050643ae7d70c482.pdf
2011-08-23
183
194
10.22092/sppj.2017.110431
یونجه
جو
یولاف
تریتیکاله
کشت مخلوط و بودجهبندی جزیی
هرمز
اسدی
hormoz_asadi2004@yahoo.com
1
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
LEAD_AUTHOR
ویدا
قطبی
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپهای گندم در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در منطقه داراب
به منظور مطالعه واکنش نه ژنوتیپ گندم نان و یک ژنوتیپ گندم دوروم به تنش خشکی ملایم و شدید پس از گلدهی، پژوهشی مزرعهای در سالهای زراعی 78-1377، 79-1378 و 80-1379 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حسنآباد داراب انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح رطوبتی: مطلوب (آبیاری براساس نیاز آبی گیاه، W1)، تنش خشکی ملایم ( W175% ، از مرحله 50% گلدهی رقم شاهد (چمران) تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک) و تنش خشکی شدید (W150% ، از مرحله 50% گلدهی رقم شاهد (چمران) تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک) و عامل فرعی شامل 10 ژنوتیپ گندم بود. نتایج نشان داد تنش خشکی ملایم و شدید سبب کاهش عملکرد دانه و اجزای آن در کلیه ژنوتیپها گردید. عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی ملایم و شدید کاهش معنیداری (P < 0.05) داشت. علت اصلی افت عملکرد دانه در تنش خشکی ملایم (8/21%) و شدید (7/40%) کاهش تعداد دانه در سنبله و در مرتبه بعدی وزن هزاردانه بود. ژنوتیپ شماره 6 بیشترین عملکرد دانه (5352 کیلوگرم در هکتار) را در شرایط مطلوب تولید کرد، در حالی که بیشترین عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی ملایم (4178 کیلوگرم در هکتار) و شدید (3505 کیلوگرم در هکتار) مربوط به ژنوتیپ شماره 9 بود و ژنوتیپ شماره 6 در مرتبه بعدی قرار داشت. با توجه به اینکه شاخصهای تحمل به تنش (STI)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP) و میانگین بهرهوری (MP) بیشترین همبستگی معنیدار را با عملکرد دانه در شرایط مطلوب، تنش خشکی ملایم و شدید داشتند، به عنوان شاخصهایی مناسب جهت انتخاب ژنوتیپهای متحمل به خشکی توصیه میشوند. با در نظر گرفتن این شاخصها، ژنوتیپهای شماره 6 و 9 متحملترین ژنوتیپها به ترتیب در شرایط تنش خشکی ملایم و شدید بودند. تجزیه همبستگی عملکرد دانه با صفات دیگر، نشان داد که در هر سه شرایط رطوبتی، عملکرد زیستتوده و شاخص برداشت بیشترین همبستگی معنیدار با عملکرد دانه را داشتند. میتوان گزینش ژنوتیپها برای عملکرد دانه بالاتر در کلیه شرایط رطوبتی را با استفاده از صفات دارای بیشترین ضریب همبستگی معنیدار با عملکرد دانه انجام داد. پیشنهاد میشود ژنوتیپهای شماره 6 و 9 به دلیل داشتن پتانسیل بالاتر عملکرد دانه، در برنامههای به نژادی گندم برای بهبود تحمل به تنش خشکی انتهای فصل مورد استفاده قرار گیرند.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110432_3915401f873a36aa3762798c19440ee4.pdf
2011-08-23
195
217
10.22092/sppj.2017.110432
گندم
عملکرد دانه
تنش خشکی
شاخصهای تحمل وحساسیت به تنش خشکی
منوچهر
دستفال
yaemam@shirazu.ac.ir
1
، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
LEAD_AUTHOR
وحید
براتی
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، فارس
AUTHOR
یحیی
امام
3
دانشگاه شیراز
AUTHOR
حسن
حقیقتنیا
4
، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
AUTHOR
محمود
رمضانپور
5
، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر کود زیستی فسفاته بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت (Zea mays L.) سینگل کراس 704 در شرایط تنش کم آبی
به منظور بررسی اثر کود زیستی فسفاته گرانوله بر برخی صفات ذرت سینگل کراس 704 در شرایط تنش کم آبی در منظقه مهران، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام در فصلهای زراعی 1387 و 1388 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل زمانهای آبیاری در سه سطح: آبیاری پس از 70، 100 و 130 میلیمتر تبخیر تجمعی از سطح تشتک کلاس A و کود زیستی فسفردار در دو سطح عدم استفاده از کود زیستی فسفردار، استفاده از کود زیستی فسفردار و کود شیمیایی در سه سطح، عدم استفاده از کودشیمیایی فسفردار، مصرف 45 کیلوگرم در هکتار P2O5 و 90 کیلوگرم در هکتار P2O5 بودند. نتایج نشان داد که مصرف کود زیستی فسفاته گرانوله در شرایط تنش کم آبی (100 و 130 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک) به طور معنیداری عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت را افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه (9090 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری بهینه و مصرف کود زیستی و کود شیمیایی بمقدار 45 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در شرایط تنش کم آبی ملایم نیز بیشترین عملکرد دانه (8098 کیلوگرم در هکتار) از همین تیمار کودی حاصل شد. بالاترین وزن هزار دانه (6/356 گرم) مربوط به تیمار مصرف 45 کیلوگرم در هکتار P2O5 همراه با کود زیستی فسفاته و شرایط آبیاری بهینه به دست آمد که با مصرف 90 کیلوگرم در هکتار P2O5 و مصرف کود زیستی فسفاته و بدون مصرف کود شیمیایی و شرایط آبیاری بهینه اختلاف معنیداری را نشان نداد. بیشترین عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف بلال و تعداد ردیف در بلال در تیمار مصرف 45 کیلوگرم در هکتار P2O5 همراه با کود زیستی فسفاته و شرایط آبیاری بهینه به دست آمد که با مصرف 90 کیلوگرم در هکتار P2O5 اختلاف معنیداری را نشان ندادند. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف کودهای زیستی حلکننده فسفات منجر به افزایش تحمل گیاه ذرت در شرایط تنش کم آبی و کاهش مصرف کودهای شیمیایی شد.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110433_2aad2cdf8d875f55de0b481a909cf3c1.pdf
2011-08-23
219
233
10.22092/sppj.2017.110433
ذرت
کود زیستی فسفاته
وزن هزار دانه
عملکرد دانه و تنش کم آبی
ثریا
قاسمی
sghasemi.1185@gmail.com
1
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام
LEAD_AUTHOR
کاظم
سیاوشی
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام
AUTHOR
رجب
چوکان
3
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
کاظم
خاوازی
4
موسسه تحقیقات خاک و آب
AUTHOR
عطیه
رحمانی
5
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر مصرف کودهای نیتروژن و روی بر میزان کلروفیل و میزان روی برگ، عملکرد و ترکیب عناصر دانه دو هیبرید ذرت (Zea mays L.)
این پژوهش به منظور بررسی برهمکنش دو عنصر نیتروژن و روی بر عملکرد و محتوی کلروفیل و روی در برگ، میزان آهن و روی در دانه دو هیبرید ذرت سینگلکراس540 و 704 در شرایط مزرعه به صورت فاکتوریل اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1387 و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، منطقه باجگاه، در استان فارس اجرا شد. در این طرح سه سطح کود نیتروژندار (اوره) به مقدار 120، 260 و 400 کیلوگرم در هکتار و سه سطح کود روی (سولفات روی)، به مقدار 0 ، 15 و 30 کیلوگرم در هکتار مصرف شد. مقادیر کودی به روش خاک مصرف به زمین داده شدند. برای تعیین محتوی کلروفیل برگ در مزرعه از دستگاه کلروفیل متر دستی (SPAD) استفاده گردید. اندازهگیری میزان آهن و روی در دانه و میزان روی در برگ ذرت، پس از مراحل آمادهسازی نمونهها با دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بر همکنش کود نیتروژن وکود روی بر رشد و ترکیب شیمیایی دانه ذرت، کلروفیل برگ و عملکرد دانه مثبت و معنیدار بود و مصرف کود روی منجر به افزایش جذب نیتروژن شد. نتایج این پژوهش، نشان داد که استفاده از ترکیب مقادیر متناسب کودهای حاوی نیتروژن و روی میتواند در بهبود کیفیت و افزایش عملکرد دانه ذرت در شرایط مشابه این تحقیق موثر باشد.
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110434_c09fcd1e76c2395da1cf6164d4c750f3.pdf
2011-08-23
235
246
10.22092/sppj.2017.110434
نیتروژن
روی
کلروفیل
آهن و عدد کلروفیلمتر
لیلا
شافع
leila.shafea@gmail.com
1
1- دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان
LEAD_AUTHOR
مهری
صفاری
2
دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
یحیی
امام
3
دانشگاه شیراز
AUTHOR
قاسم
محمدینژاد
4
دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر ارتفاع محل پیوند، تعداد پیوندک و زمان قطع پایه بر میزان گیرایی و رشد رویشی پیوندک در سه رقم کنار هندی (Ziziphus mauritiana)
https://sppj.areeo.ac.ir/article_110435_060ac15e3762938e6d286f2720bbd530.pdf
2011-08-23
247
250
10.22092/sppj.2017.110435
عبدالحسین
ابوطالبی
aboutalebi@jia.ac.ir
1
گروه باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
LEAD_AUTHOR
حامد
حسنزاده
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
AUTHOR
غلام
سعیدی
3
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
AUTHOR
غلامعباس
شاکر درگاه
4
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
AUTHOR