تعیین نیاز کود نیتروژن در برنج براساس دیاگرام رنگ برگ

نویسندگان

موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

چکیده

همزمان کردن مصرف کود نیتروژن با زمانی که گیاه به نیتروژن نیاز دارد می‌تواند سبب افزایش کارآیی کود نیتروژن شده و افزایش عملکرد دانه را به همراه داشته باشد. این زمان را می‌توان بوسیله ابزارهایی مانند کلروفیل متردستی و دیاگرام رنگ برگ تعیین نمود. این آزمایش بمنظور تعیین مقدار کود نیتروژن مورد نیاز ارقام برنج براساس شماره رنگ تعیین شده با استفاده از دیاگرام رنگ برگ اجراء ‌شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (1388- 1387) در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) به اجرا در ‌آمد. عوامل آزمایش شامل ارقام برنج سه رقم: دیلم، خزر و هاشمی به عنوان کرت اصلی و پنج سطح کودنیتروژن (روش متداول، 20، 30،40 و 50 کیلوگرم نیتروژن خالص) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که ارقام مختلف برنج از نظر ارتفاع بوته، تعداد دانه پر نشده و وزن هزاردانه، عملکرد دانه، تعداد پنجه و تعداد دانه پرشده دارای اختلاف معنی‌دار بودند. مقدار مصرف نیتروژن و اثر برهمکنش رقم × نیتروژن برای صفات ارتفاع بوته، طول خوشه و عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار شدند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که عملکرد دانه ارقام دیلم، خزر و هاشمی به ترتیب 6681، 6128 و 4626 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که مصرف 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باعث افزایش راندمان بازیافت (41/72 درصد) و راندمان زراعی (21/36 کیلوگرم دانه به ازای مصرف هر کیلوگرم نیتروژن) گردید. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش توصیه می‌شود، با کاهش عدد دیاگرام رنگ برگ به کمتر از 4 برای ا رقام دیلم و خزر 30 کیلوگرم نیتروژن خالص (65 کیلوگرم اوره) و برای رقم هاشمی با کاهش عدد دیاگرام رنگ برگ به کمتر از 3 مقدار20 کیلوگرم نیتروژن خالص (45 کیلوگرم اوره) در هر هکتار مصرف نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Nitrogen Fertilizer Requirment in Rice Based on Leaf Color Chart

نویسندگان [English]

  • M. Nahvi
  • N. Davatgar
  • F. Darighgoftar
  • A. H. Sheikhhoseinian
  • M. Abbasian
چکیده [English]

Synchronizing of nitrogen fertilizer application with the timing when plant needs nitrogen can increase nitrogen fertilizer efficiency and grain yield in rice. This timing can be determined by tools such as Leaf Color Chart (LCC) and Soil Plant Analysis Development (SPAD). This study was conducted to determine the nitrogen fertilizer requirement rates for rice varieties based on color number by LCC tool. This experiment was conducted as split plot arrangements in randomized complete block design with three replications for two years (2008 and 2009) at the Rice Research Institute of Iran (RRII) experimental field, Rasht, Iran. Experimental factors were rice varieties at three levels (Deylam, Khazar and Hashemi) as main plot and five levels of nitrogen (recommended, 20, 30, 40 and 50 KgNha-1) assigned to sub plots. Results showed significant (P < 0.01) differences between rice varieties for plant height, no. of unfilled grains and 1000 grain weight. Rice varieties differed significantly (P < 0.05) for grain yield, tiller number and number of filled grains. Rice varieties also differed significantly (P < 0.05) for nitrogen use rate. Variety × nitrogen interaction was significant on plant height, length of panicl and grain yield. Grain yield of Deylam, Khazar and Hashemi varieties were 6681, 6128 and 4626 Kg ha-1, respectvely. Result also showed that use of 20 Kg ha-1 increased recovery efficiency (72.41%) and agronomic efficiency (36.21 Kg Kg-1). In conclusion, for Deylam and Khazar varieties 30 Kg ha-1 of nitrogen (65 Kg urea ha-1) and for Hashemi variety 20 Kg ha-1 of nitrogen (45 Kg urea ha-1) is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rice
  • Recovery efficiency
  • agronomic efficiency
  • 1000 grain weight and Grain yield