اثر کودهای نیتروژن و فسفر بر عملکرد بذر و اسانس گیاه داروئی انیسون (Pimpinella anisum)

نویسندگان

چکیده

به ‌منظور بررسی اثر کودهای نیتروژن و فسفر بر میزان عملکرد بذر و تولید اسانس گیاه‌ دارویی‌ انیسون، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 84-1383 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد اجرا گردید. کود اوره در پنج سطح (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) و کود فسفر (سوپر فسفات تریپل) نیز در پنج سطح (0، 100، 200، 300 و 400 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که اثر کود نیتروژن بر عملکرد بذر در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. تیمار 100 کیلوگرم در هکتار اوره با 9/848 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تیمار عدم مصرف کود اوره (صفر) با 7/678 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد بذر را تولید نمود. اثر کود فسفر بر عملکرد بذر در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد بذر مربوط به تیمار 100 کیلوگرم کود فسفر در هکتار با 1/811 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد بذر مربوط به تیمار عدم مصرف کود فسفر با 88/725 کیلوگرم در هکتار بود. اثر متقابل نیتروژن × فسفر نیز بر روی عملکرد بذر در سطح 1٪ معنی‌دار بود. مناسب‌ترین تیمار جهت تولید بذر مصرف 100 کیلوگرم کود نیتروژن و 100 کیلوگرم کود فسفر در هکتار با عملکرد بذر 930 کیلوگرم در هکتار بود. اثر کود نیتروژن بر تولید اسانس آنتول در سطح 1٪ معنی‌دار بود. تیمار 100 کیلوگرم در هکتار با 5/19 لیتر در هکتار بیشترین و تیمار عدم مصرف کود نیتروژن با 5/9 لیتر در هکتار کمترین مقدار اسانس را تولید کردند. کود فسفر اثر معنی‌داری بر تولید اسانس نداشت. به طور کلی برای تولید بذر و اسانس گیاه انیسون 100کیلوگرم کود اوره و 100 کیلوگرم سوپرفسفات ترپیل در هکتار مناسب بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Nitrogen and Phosporous Fertilizers on Seed Yield and Essential Oil of Anise (Pimpinella anisum)

نویسندگان [English]

  • A. Zarezadeh
  • M. R. Mirshamsi
  • A. Mirhosseini
  • M. R. Arabzadeh
چکیده [English]

To study the effect of nitrogen and phosphorous fertilizers on seed yield and essential oil of anise a field experiment was carried out in research field of Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazd province in 2004-2005 growing season-using factorial arrangement in randomized complete block design with three replications. Nitrogen fertilizer as urea at five leves (0, 50, 100, 150, 200 kg ha-1) and phosphorous fertilizer as triple super phosphate at five levels (0, 100, 200, 300, 400 kg ha-1) were applied. Results showed that the effect of nitrogen fertilizer on seed yield was highly significant (P < 0.01). Application of 100 kg ha-1 urea had the highest seed yield (848.9 kg ha-1) and control treatment had the lowest (687.7 kg ha-1). Phosphorus fertilizer also significantly (P < 0.05) affected seed yield of anise. The highest seed yield (811.1 kg ha-1) was obtained in 100 kg ha-1 of phosphorus fertilizer and the lowest seed yield (725.9 kg ha-1) was achieved in control treatment. Nitrogen × phosphorus interaction effect on seed yield was significant (P < 0.01). The most suitable fertilizer treatment for seed production was 100 kg ha-1 of nitrogen plus 100 kg ha-1 of phosphorus fertilizers with seed yield of 930 kg ha-1. Effect of nitrogen fertilizer on essential oil yield of anise was highly significant (P < 0.01). The highest essential oil yield (19.5 L ha-1) was obtained by application of 100 kg ha-1 of nitrogen fertilizer and the lowest (9.5 L ha-1) in the control treatment. Phosphorous fertilizer had not significant effect on essential oil production. In general, for seed and essential oil production in anise, application of 100 kg ha-1 of nitrogen and 100 kg ha-1 of phosphorous fertilizers was suitable treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • anise
  • Urea
  • Triple super phosphate
  • Seed yield and Essential oil